Καϊρικά μελετήματα
Τα τεκμήρια που παρουσιάζει η Αικατερίνη Κουμαριανού σε δυο σημαντικές μελέτες για τις καϊρικές σπουδές, την "Ελευθεροφροσύνη του Θεόφιλου Καΐρη" και τα "Καϊρικά Ολίγα", εικονογραφούν όχι απλώς την πάλη αυτήν ανάμεσα στον Καΐρη και στους διώκτες του αλλά κυρίως την σύγκρουση ανάμεσα σε δυο αντίπαλες ιδεολογικο-πολιτικές στάσεις ζωής, εν τέλει μια διαπάλη όχι προσώπων, μα κοσμοθεωριών. (. . .) Εδώ εντοπίζεται η ουσία του καϊρικού ζητήματος: το νεοελληνικό κράτος δομήθηκε επί αντιφατικών και αντίρροπων φιλοσοφικών, ιδεολογικών και κοινωνικών δυνάμεων, την σφοδρότητα της αναμέτρησης των οποίων εύκολα προσπερνά ή υποβαθμίζει κανείς σήμερα. Είναι επομένως ανάγκη να μελετηθεί η περίπτωση του Καΐρη σε βάθος, ακριβώς επειδή τούτη δεικνύει τις ασυνέχειες και τα εγγενή εκείνα προβλήματα, με τα οποία οφείλει να αναμετρηθεί κάθε ειλικρινής απόπειρα προσδιορισμού της νεοελληνικής ταυτότητας. (. . .)